Het onderwerp schijnzelfstandigheid blijft een actueel en gevoelig thema binnen de zorgsector, zeker met de aankomende strengere handhaving van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Hoewel zelfstandig ondernemerschap aantrekkelijke voordelen biedt, zoals flexibiliteit en hogere tarieven, brengt schijnzelfstandigheid grote risico’s met zich mee. Hieronder bespreken we de belangrijkste risico’s die zzp’ers in de zorg lopen wanneer zij niet voldoen aan de eisen van echte zelfstandigheid.

1. Financiële risico’s: Navorderingen en boetes

De Belastingdienst kan bij een controle vaststellen dat er sprake is van een dienstbetrekking, ondanks dat iemand als zzp’er werkt. Dit kan leiden tot:

• Navorderingen: De opdrachtgever kan verplicht worden loonbelasting en sociale premies met terugwerkende kracht te betalen. In sommige gevallen worden deze kosten doorberekend aan de zzp’er.
• Boetes: Zowel de opdrachtgever als de zzp’er kan boetes opgelegd krijgen voor het niet naleven van de wetgeving.

2. Verlies van zelfstandige status

Wanneer de Belastingdienst oordeelt dat er geen sprake is van echte zelfstandigheid, kan dit gevolgen hebben voor de fiscale voordelen die zzp’ers genieten, zoals de zelfstandigenaftrek en de mkb-winstvrijstelling. Dit kan de financiële positie van de zzp’er flink aantasten.

3. Juridische risico’s

Bij schijnzelfstandigheid wordt de arbeidsrelatie herzien als een dienstverband, wat kan leiden tot juridische complicaties:

• De opdrachtgever kan aansprakelijk worden gesteld voor het niet bieden van werknemersrechten, zoals ontslagbescherming of vakantiegeld.
• Zzp’ers kunnen te maken krijgen met claims of geschillen als zij niet aan hun fiscale verplichtingen hebben voldaan.

4. Risico op inkomensverlies

Als gevolg van strengere controles besluiten sommige opdrachtgevers geen zzp’ers meer in te huren. Dit kan leiden tot minder opdrachten en onzekerheid over het inkomen. In het ergste geval overwegen zzp’ers de zorgsector te verlaten, wat bijdraagt aan het personeelstekort.

5. Verminderde onderhandelingspositie

Door de onzekerheid rondom schijnzelfstandigheid voelen zzp’ers zich soms gedwongen om minder gunstige afspraken te maken met opdrachtgevers. Dit kan leiden tot lagere tarieven of minder vrijheid in de uitvoering van het werk, wat de voordelen van zzp-schap ondermijnt.

Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?

• Werk met een modelovereenkomst: Dit toont aan dat je arbeidsrelatie aan de eisen voldoet.
• Documenteer je zelfstandigheid: Zorg voor meerdere opdrachtgevers en bepaal je eigen tarieven en werktijden.
• Wees goed voorbereid: Laat je adviseren door een jurist of fiscalist om zeker te weten dat je zzp-status waterdicht is.

De risico’s van schijnzelfstandigheid zijn niet alleen financieel, maar ook juridisch en emotioneel ingrijpend. Door proactief maatregelen te nemen en goed geïnformeerd te blijven, kunnen zzp’ers zich beschermen en blijven bijdragen aan de zorgsector op een manier die voor hen werkt. Lees ook zeker onze blog wat er per 1 januari gaat veranderen.