Vanaf 1 januari 2025 staan zelfstandige zorgverleners in Nederland voor nieuwe uitdagingen en veranderingen in regelgeving, met name door de hervatting van handhaving op schijnzelfstandigheid onder de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). De Belastingdienst gaat scherper toezien op de arbeidsrelaties om te bepalen of iemand daadwerkelijk als zelfstandige werkt of eigenlijk in een verkapte dienstbetrekking zit. Deze aanpak is bedoeld om schijnzelfstandigheid te bestrijden, maar brengt ook risico’s met zich mee voor zzp’ers en de organisaties die hen inhuren. Zorginstellingen kunnen hogere boetes verwachten als zij zelfstandigen in dienst houden zonder dat aan de eisen van de wet wordt voldaan.
Concrete gevolgen voor zzp’ers in de zorg:
- Verscherpte controle en verantwoording
Zorginstellingen en zzp’ers moeten vanaf januari aantonen dat zij voldoen aan de zelfstandigheidseisen. Hierbij kijkt de Belastingdienst naar factoren zoals zelfstandige tariefonderhandelingen, werkroosters en opdrachten buiten directe aansturing. Voor zorgverleners betekent dit dat zij hun werk zelfstandig moeten kunnen inrichten en dat zij kunnen aantonen voor meerdere opdrachtgevers te werken. - Alternatieven voor zzp-constructies
Door de verhoogde controles en mogelijke risico’s, worden uitzenden en detacheren vaker als alternatieven genoemd. Via deze opties kunnen zorgverleners flexibel blijven werken maar dan in dienstverband bij een uitzend- of detacheringsbureau. Dit geeft zorgorganisaties zekerheid en biedt zzp’ers een alternatieve manier om actief te blijven, al verschilt dit wezenlijk van de onafhankelijkheid van een zzp-constructie. - Mogelijke impact op tarieven en aantrekkelijkheid van de zorgsector
Strengere handhaving en extra administratieve eisen kunnen ertoe leiden dat sommige zzp’ers hogere tarieven moeten vragen om aan deze eisen te voldoen. Daarnaast kan de verhoogde druk zzp’ers ontmoedigen om in de zorgsector te blijven, waardoor het personeelstekort in de sector verder kan verergeren.
Voorbereiding en tips: Zzp’ers kunnen zich het beste voorbereiden door duidelijke en juridisch kloppende overeenkomsten op te stellen, gebruik te maken van modelovereenkomsten en tijdig met opdrachtgevers te overleggen over de werkrelatie. Het zoeken naar deskundig advies kan daarbij helpen om de samenwerking goed vast te leggen en problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
De hervatting van handhaving per 1 januari benadrukt het belang voor zorg-zzp’ers om hun zelfstandige status goed te bewaken, te documenteren en aan de wettelijke eisen te voldoen. Zo kunnen zij blijven bijdragen aan de zorg zonder het risico op sancties.
