Terwijl de FNV zich blijft richten op het verbeteren van cao’s en werknemersrechten, verzet de vakbond zich fel tegen het zzp-schap. De FNV ziet de toename van zelfstandigen als een bedreiging voor de sociale zekerheid en een uitholling van werknemersrechten. Volgens de FNV kiezen veel mensen voor het zzp-schap vanwege de slechte arbeidsomstandigheden in loondienst, maar belanden ze in een positie zonder arbeidsrechten zoals doorbetaald ziekteverlof of pensioenopbouw.
Dit standpunt lijkt echter steeds meer achterhaald. Het zzp-schap is in veel gevallen geen noodzaak, maar een bewuste keuze voor vrijheid en flexibiliteit. Veel zelfstandigen in de zorg, IT en creatieve sectoren kiezen juist voor deze manier van werken om meer controle te hebben over hun werktijden, tarieven en opdrachtgevers. In plaats van gedwongen zzp’ers, voelen zij zich ondernemers met een sterke positie op de arbeidsmarkt.
De kloof tussen de FNV en de zzp’ers
De kloof tussen de FNV en zelfstandigen groeit met de dag. Terwijl zzp’ers proberen te navigeren door complexe regelgeving zoals de Wet DBA en belastingwetgeving, lijkt de FNV vast te houden aan een verouderd beeld van de arbeidsmarkt. De vakbond pleit bijvoorbeeld voor strengere regels rondom schijnzelfstandigheid en probeert het zzp-schap zoveel mogelijk te beperken.
Deze houding brengt een groot risico met zich mee: de FNV vervreemdt een groeiende groep werkenden. Terwijl zzp’ers meer ruimte en zelfstandigheid eisen, blijft de FNV hen zien als kwetsbare werkenden die beschermd moeten worden. Dit zorgt voor een spanningsveld waarin de belangen van traditionele werknemers en zelfstandigen steeds meer uit elkaar drijven.
Het falen van de FNV: Geen bescherming voor beide groepen
De FNV bevindt zich momenteel in een lastig parket. Aan de ene kant lukt het niet om de werkomstandigheden voor traditionele werknemers voldoende te verbeteren. Aan de andere kant verzet de vakbond zich tegen de flexibiliteit die veel zzp’ers juist waarderen. Deze dubbele mislukking zorgt ervoor dat zowel werknemers als zelfstandigen zich niet meer vertegenwoordigd voelen.
In plaats van het ondersteunen van de zzp’ers met bijvoorbeeld betere regelingen rondom ziekte en pensioen, kiest de FNV ervoor om het zzp-schap tegen te werken. Tegelijkertijd blijft de vakbond falen in het creëren van betere werkomstandigheden in sectoren zoals de zorg, waar de werkdruk ondraaglijk hoog blijft.
Wat kan de FNV doen?
De FNV moet erkennen dat de arbeidsmarkt van vandaag fundamenteel is veranderd. Werknemers willen meer autonomie, flexibiliteit en controle over hun werkleven, en het traditionele vakbondsmodel sluit hier niet meer naadloos op aan. De vakbond zou beter kunnen inspelen op deze veranderende dynamiek door niet alleen te blijven pleiten voor betere cao’s, maar ook door zzp’ers te ondersteunen in hun zelfstandigheid en hen te helpen met de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Een constructievere benadering zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat de FNV actief meedenkt over een nieuw sociaal vangnet voor zelfstandigen, zonder hen terug te duwen naar loondienst. Het bieden van een betere balans tussen werknemersrechten en ondernemerschap kan ervoor zorgen dat de FNV relevant blijft in een steeds flexibeler arbeidsmarkt.
Wat nu?
De FNV staat op een kruispunt. Terwijl de arbeidsmarkt zich in rap tempo blijft ontwikkelen, blijft de vakbond zich vasthouden aan traditionele structuren. Het lukt de FNV niet om de werkomstandigheden voor werknemers fundamenteel te verbeteren, en tegelijkertijd verzet ze zich tegen de groeiende groep zelfstandigen. Om weer relevant te worden, zal de FNV haar koers moeten aanpassen en erkennen dat de toekomst van werk er anders uitziet dan het verleden. De vraag is: durft de FNV deze stap te zetten, of blijft ze vastzitten in een verouderd model?